Tarim
TARIM
İlimizin ekonomik ve sosyal gelişimine paralel olarak yıllar içerisinde enerji tüketimi artmaktadır. İlde yıllar itibariyle tüketilen elektrik enerjisi miktarı aşağıdaki grafikte sunulmuştur. Malatya tarıma dayalı ekonomiden sanayiye dayalı ekonomiye geçiş sürecini yaşamaktadır. Ancak her geçen gün hızlanmakta olan bu sürece karşılık, il ekonomisinde tarımın payı ve etkisi hala büyüktür. Tarım sektörünün il ekonomisi içerinde önemli yer tutmasının en önemli nedeni Malatya’nın, kendisi ile özdeşleşen kayısının, adı konmamış “başkenti” oluşudur. Ülkemizin pek çok yerinde ve dünyanın pek çok ülkesinde kayısı yetiştirilmekte ancak, Malatya kayısısı taşıdığı kendine has tadı ve aroması ile hem tadanları kendine hayran bırakmakta hem de kuru kayısı üretimine son derece elverişli bulunmaktadır. Bu ise Malatya’yı dünya kuru kayısı üretiminde ilk sıraya oturtmuş ve markalaşan “Malatya Kayısısı” ile haklı bir üne kavuşturmuştur. Dünya kuru kayısı üretiminde ilk sırada yer alan Malatya’da il ekonomisi içerisinde kayısıcılığın önemli bir yer tutmasına şaşılmamalıdır. İlde kayısı hayatın her alanında etkisini göstermektedir. İldeki fabrikaların çevresine dikilmiş kayısı fidanları bir yandan Malatyalının kaysıya tutkusunu gösterirken bir yandan da il sanayisindeki payını bize hatırlatmaktadır.
Sanayiye dayalı bir ekonomik yapıya ulaşma sürecinde olan ilin, tarım sektöründe üretilen katma değeri azaltmadan, sanayi ve hizmet sektöründe yaratılan katma değeri artırmak suretiyle İl ekonomisini sanayi ve hizmet sektörü ağırlıklı ekonomik bir yapıya kavuşturmak durumundadır. İl ekonomisinde tarımın ağırlıklı payı nedeni ile yüksek olan tarımsal istihdam ekonomideki gelişime paralel azalmaktadır.
İl Arazisinin Dağılımı:
İl arazi varlığının; 425.450 hektarını tarım alanı (sulanan-sulanabilir ve susuz), 729.551 hektarını tarım dışı alan (ormanlık- fundalık, çayır-mera) ve 86.199 hektarını kültür dışı alan (taşlık-kayalık, su satıhları, yerleşim alanları) oluşturmaktadır.
İlimiz arazi yapısı ve tarım alanlarının dağılımına ait detaylı bilgiler aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
ARAZİNİN KARAKTERİ |
ALANI (ha) |
TOPLAM ALAN (ha) |
|
KÜLTÜR ( TARIM ) ALANI |
SULANAN ARAZİ |
173.389 |
425.450 |
SULANABİLİR ARAZİ |
218.557 |
||
SUSUZ ARAZİ |
33.504 |
||
TARIM DIŞI ALAN |
ÇAYIR-MERALAR ORMANLIK VE FUNDALIK ALAN |
729.551 |
729.551 |
KÜLTÜR DIŞI ALAN |
TAŞLIK-KAYALIKLAR |
58.910 |
86.199 |
SU SATIHLARI |
18.022 |
||
YERLEŞİM ALANLARI |
9.267 |
||
TOPLAM ALAN (ha) |
1.241.200 |
1.241.200 |
Bitkisel Üretim
Tarımsal üretim; geleneksel usullerden kurtularak, hızla modernleşme yönündedir. Modern tarım teknolojilerinin yaygınlık kazanmasına bağlı olarak, ilde narenciye hariç hemen her tür bitki yetiştirilebilmektedir.
Kayısı üretimi ilin tarımsal üretimi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Dünya kuru kayısı üretiminin yaklaşık % 85'i Türkiye'de, ülkemizde üretilen kuru kayısının % 90’nı İlimizde gerçekleştirilmektedir. Bu manada Malatya Türkiye’nin değil dünyanın en önemli kayısı üretim merkezi olup, İl’in kuru kayısı üretimi adeta ülke üretimini temsil etmektedir.
2008 yılında 363.607 ton yaş kayısı elde edilmiş olup, kuru kayısı üretimi ise 84.100 ton düzeyinde gerçekleşmiştir. 2008 yılında 95.768 ton kuru kaysı ihraç edilerek karşılığında 313.059.231.-$ gelir elde edilmiştir.
Yıllar itibari ile kayısı rekoltede yaşanan dalgalanma fiyatlarda da ciddi dalgalanmaya neden olmakta ve üreticileri mağdur etmektedir. Malatya ‘da her 2–3 yılda bir meydana gelen böylesi zararlar karşısında Kayısı İhtisas Borsası ve Vadeli işlem Borsası gündemdeki en önemli çözüm durumundadır. İlde pek çok tarımsal ürün ziraatı yapılabilmekte olup, bunların başlıcaları; hububat, şeker pancarı, tütün, pek çok sebze ve meyvelerdir.
Malatya'da tarımın önemli kollarından biri de hayvancılıktır. Geniş meraları ve yeterli besicilik imkânları hayvancılık için uygun bir ortam oluşturmaktadır. Ancak ilde hayvancılık kayısı yetiştiriciliğinin baskısı nedeniyle arzulanan düzeyde bulunmamaktadır. Bu nedenle modern hayvancılık usullerinin yaygınlaştırılması, hayvan ıslahı, üretici birliklerinin yaygınlaştırılması ve benzeri çalışmalar sürdürülmektedir.
İlde 2007 yılı verilerine göre 221.467 küçükbaş, 100.169 büyükbaş hayvan bulunmaktadır. İl büyükbaş hayvan varlığının % 24’ü kültür ırkı, % 24’ü yerli ırk ve % 52’si de kültür melezidir. Küçükbaş hayvan varlığının % 84’ü koyun, kalanı keçiden oluşmaktadır.
İldeki Hayvan Varlığı ve Hayvansal Üretim Miktarı (2007 yılı verileri)
KÜMES HAYVANI |
ARICILIK |
|||||||
Küçükbaş Sayısı |
Büyükbaş Sayısı |
Et Üretimi (Ton) |
Süt Üretimi (Ton) |
Hayvan Sayısı |
Yumurta Sayısı(Yıl) |
Kovan Sayısı |
Bal Üretimi (Ton) |
|
221.467 |
100.169 |
4.533 |
165.257 |
753.814 |
20.311.258 |
69.895 |
691,7 |
Kaynak: Tarım İl Müdürlüğü
Su Ürünleri
Son yıllarda ilimizde su kaynaklarının değerlendirilmesi suretiyle su ürünleri yetiştiriciliğinde artış görülmektedir. Bu amaca yönelik olarak 6 adet su ürünleri kooperatifi mevcuttur. İlde 2008 yılında